Πώς "χρωστάμε" εν μέρει την μοντέρνα εισαγωγή παραδοσιακών ψυχεδελικών στην "Δύση" σε έναν τραπεζίτη;

Ο λόγος για τον Robert Gordon Wasson (Σεπτέμβριος 22, 1898 – Δεκέμβριος 23, 1986) Αμερικάνο συγγραφέα, εθνομυκολόγο, και αντιπρόεδρο δημοσίων σχέσεων της J.P. Morgan & Co.

Η σχέση του Wasson με την εθνομυκολογία ξεκίνησε το 1927, κατά το ταξίδι του μέλιτος με την Ρωσο-Αμερικάνα γυναίκα του Valentina Pavlovna Wasson, όταν αυτή εντόπισε κάποια φαγώσιμα μανιτάρια καθώς περπατούσαν στη φύση. Ιστορικά, οι Βρετανοί και οι αποικίες τους, δηλαδή το σύνολο του αγγλόφωνου κόσμου, είναι "μυκοφοβικές" κουλτούρες - δεν είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μανιτάρια και πολλές φορές (για όχι εντελώς ακατανόητους λόγους) τα αντιμετωπίζουν με καχυποψία. Ο Wasson, συνεπαρμένος από την εμφανή διαφορά στάσης απέναντι στα μανιτάρια μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, ξεκίνησε μαζι με τη γυναίκα του την έρευνα του, και εξέδωσε ένα βιβλίο το 1957, "Mushrooms, Russia and History".

Το 1953, οι αναζητήσεις του ζευγαριού (χωρίς κόμμα) τους οδήγησαν στο Μεξικό με σκοπό να ερευνήσουν τη θρησκευτική χρήση μανιταριών από τους γηγενείς. Η περίπου τριετής αναζήτηση τους, τους έφερε στην πόρτα ενός παραδοσιακού σπιτιού με χωμάτινους τοίχους και αχυρένια στέγη. Στο σπίτι αυτό ζούσε η πλεον ξακουστή curandera (οδηγός, θεραπεύτρια) Maria Sabina.

Ο Wasson και η γυναίκα του έγιναν οι πρώτοι "Δυτικοί" που προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν μια velada (παραδοσιακή τελετή) και αργότερα, όταν επισκέφθηκαν το χωριό ξανά, να συμμετάσχουν. Ο Wasson συνέχισε να επισκέπτεται την Maria Sabina κάθε χρόνο, ακόμα και μετά το θάνατο της γυναίκας του το 1958, μέχρι και το 1962. Κατά τα ταξίδια του μαζί με τον βοτανολόγο Roger Heim, συνέλεξε και ταυτοποίησε πολλαπλά είδη μανιταριών του γένους Psilocybe και Strophariaceae. Στείλανε δείγματα στον Albert Hofmann, δημιουργό του LSD, ο οποίος κατάφερε να απομονώσει τις δραστικές ουσίες ψιλοκυβίνη και ψιλοκίνη και αργότερα να τις συνθέσει εκ νέου. Ο Wasson μάλιστα έδωσε χάπια ψιλοκυβίνης στην Maria Sabina σε μια από τις επισκέψεις του· η ίδια επιβεβαίωσε οτι αυτά τα χάπια όντως περιείχαν το "πνεύμα του μανιταριού".

O Wasson επινόησε τον όρο "μαγικά μανιτάρια" σε ένα άρθρο του στο περιοδικό LIFE το 1957 οπού αφηγήθηκε τις εμπειρίες του στις veladas που συμμετείχε.

Την δεκαετία του 60 ο Wasson και οι συνάδελφοι του δημιούργησαν τον όρο "ενθεογόνο" ως αντικατάσταση για λέξεις όπως "ψυχεδελικό", "παραισθησιογόνο", "ναρκωτικό", κ.ο.κ, που χρησιμοποιούνταν τότε για να περιγράψουν κάθε ψυχοδραστικό φυτό ή χημική ουσία που προκαλούσε κάποιου είδους θρησκευτική/πνευματική εμπειρία.

Κατά την ίδια δεκαετία ταξίδεψε στην Άπω Ανατολή ερευνώντας την ταυτότητα του μυθικού Ινδικού φυτου Soma, που ο ίδιος πίστευε οτι ήταν το μανιτάρι Amanita muscaria (το "κλασσικό" κόκκινο με λευκά σημάδια που όλοι έχουμε δει σε φωτογραφίες 🍄). Το Amanita muscaria δεν περιέχει ψιλοκυβίνη ή ψιλοκίνη και ο τρόπος δράσης του είναι πολύ διαφορετικός από τα "μαγικά" μανιτάρια. Δημοσίευσε τα ευρήματα του το 1967 στο βιβλίο του Soma: Divine Mushroom of Immortality

Ο Wasson επίσης μελέτησε τα Ελευσίνια Μυστήρια, προσπαθώντας να καταλάβει τη σύσταση του "κυκεώνα" - του ποτού που προσφερόταν στους συμμετέχοντες. Παρότι υπήρχαν υποθέσεις οτι το "μυστικό" του κυκεώνα ηταν μανιτάρια ψιλοκυβίνης, ο Wasson και οι συνάδελφοι του θεωρούν οτι το ποτό περιείχε ερυσίβη, έναν μύκητα από τα αλκαλοειδή του οποίου (εργοταμίνη) O Hofmann είχε συνθέσει το LSD το 1938 (δεν το δοκίμασε στον εαυτό του μέχρι το 1943 αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Το 1978 ο Wasson μαζί με τον Hofmann και τον Carl Ruck δημοσίευσαν το έργο τους στο βιβλίο The Road to Eleusis: Unveiling the Secret of the Mysteries.