Σύνδρομο Υπερεμέσεων από Κανναβινοειδή (CHS)

Γιάννης Τακούσης 08/06/2025

Το Σύνδρομο Υπερεμέσεων από Κανναβινοειδή (Cannabinoid Hyperemesis Syndrome - CHS) είναι μια επαγόμενη από την κάνναβη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης ναυτίας, εμέτου και κοιλιακού πόνου. Αν και η κάνναβη είναι γνωστή για τις αντιεμετικές της ιδιότητες, σε σπάνιες περιπτώσεις η μακροχρόνια και συχνή χρήση της μπορεί παραδόξως να προκαλέσει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτό το παράδοξο συμβάλλει σε άρνηση ή σύγχυση από την πλευρά του χρήστη: πιστεύει ότι η κάνναβη τον βοηθά, ενώ στην πραγματικότητα συντηρεί ή επιδεινώνει τα συμπτώματα.

Η κατάσταση αυτή αναγνωρίστηκε επισήμως μόλις το 2004, αλλά φαίνεται να αυξάνεται σε συχνότητα, πιθανώς λόγω της ευρύτερης διάδοσης της κάνναβης, της καλλιέργιας ανθών κάνναβης με όλο και μεγαλύτερη περιεκτηκότητα τετραυδροκανναβιδιολης (THC), της χρήσης υψηλής ισχύος εκχυλισμάτων (όπως dabs, shatter, rosin), και της ελλιπούς ενημέρωσης του κοινού και των επαγγελματιών υγείας.

Το CHS εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε χρόνιους χρήστες κάνναβης – συνήθως άτομα που καταναλώνουν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά, για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους. Ωστόσο, υπάρχουν αναφορές περιπτώσεων και σε λιγότερο έντονες χρήσεις, ιδιαίτερα όταν εμπλέκονται υψηλής ισχύος προϊόντα.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του CHS εμφανίζονται σε φάσεις και ακολουθούν έναν σχετικά προβλέψιμο κύκλο:

1. Προδρομική φάση

Ήπια ναυτία
Απώλεια όρεξης
Πόνος στην κοιλιακή χώρα
Ενδεχομένως αυξημένη χρήση κάνναβης ως αντιναυτιακό/αντιεμετικό
Μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και χρόνια

2. Ενεργή φάση (υπερεμετική)

Επαναλαμβανόμενοι, έντονοι εμετοί (έως και δεκάδες φορές την ημέρα)
Κοιλιακός πόνος
Διάρροια (ειδικά σε άτομα με ευερέθιστο έντερο - IBS)
Αφυδάτωση, απώλεια ηλεκτρολυτών
Παράδοξη ανακούφιση μέσω ζεστού ντους ή μπάνιου (χαρακτηριστικό διαγνωστικό στοιχείο)
Μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες, μέρες, ή και εβδομάδες

3. Αναρρωτική φάση

Υποχώρηση των συμπτωμάτων μετά από διακοπή της κάνναβης
Πλήρης αποκατάσταση (συχνά μέσα σε λίγες ημέρες έως εβδομάδες)
Υποτροπή σε περίπτωση επαναχρήσης, ακόμα και μετά από καιρό

Ποια είναι τα αίτια του CHS;

Τα ακριβή αίτια δεν είναι πλήρως κατανοητά, αλλά ερευνητές υποψιάζονται ότι το CHS σχετίζεται με:

Δυσλειτουργία του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος (CB1 υποδοχείς) λόγω χρόνιας υπερδιέγερσης
Συσσώρευση κανναβινοειδών στον λιπώδη ιστό και απελευθέρωσή τους με ρυθμούς που επηρεάζουν δυσμενώς τον πεπτικό άξονα
Γενετική προδιάθεση ή μεταλλάξεις σε μεταβολικά μονοπάτια - που πιθανώς εξηγεί γιατί ένα υποσύνολο χρόνιων χρηστών εμφανίζουν την πάθηση και όχι όλοι

Τι θεραπεία υπάρχει;

Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η πλήρης και μακροχρόνια αποχή από την κάνναβη.

Πρόσκαιρη ανακούφιση μπορεί να προσφέρουν:

Ζεστά μπάνια ή ντους
Αντιεμετικά φάρμακα (συχνά με περιορισμένη αποτελεσματικότητα)
Ενυδάτωση και ενδοφλέβια αποκατάσταση ηλεκτρολυτών σε περιπτώσεις κρίσεων

Στην πράξη, πολλοί πάσχοντες καθυστερούν την αναγνώριση της κατάστασης ή δεν συνδέουν την κάνναβη με τα συμπτώματά τους, με αποτέλεσμα πολλαπλές άσκοπες νοσηλείες και ταλαιπωρία.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Εάν είσαι τακτικός χρήστης κάνναβης και αντιμετωπίζεις επαναλαμβανόμενα επεισόδια ναυτίας ή εμετού χωρίς προφανή ιατρική αιτία, είναι σημαντικό να εξετάσεις το ενδεχόμενο του CHS – ειδικά αν:

Η ναυτία εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση, συχνά το πρωί ή μετά το φαγητό
Οι εμετοί είναι σφοδροί, επαναλαμβανόμενοι, και μπορεί να διαρκούν μέρες
Έχεις επισκεφθεί ιατρείο ή νοσοκομείο πολλές φορές για γαστρεντερικά συμπτώματα, χωρίς σαφή διάγνωση
Διαπιστώνεις ότι μόνο τα ζεστά ντους ή μπάνια προσφέρουν ανακούφιση (κύριο διαγνωστικό κριτήριο)
Έχεις παρατηρήσει ότι τα συμπτώματα υποχωρούν αν διακόψεις την κάνναβη για αρκετές ημέρες ή εβδομάδες
Τα συμπτώματα επανέρχονται μετά από έστω και μία φορά χρήσης, ακόμα και μετά από χρόνια αποχή

Εάν ισχύουν δύο ή περισσότερα από τα παραπάνω, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσκαιρη ανακούφιση με ζεστά μπάνια η ντους, δεν πρόκειται για τυχαία σύμπτωση. Είναι εξαιρετικά πιθανό να βιώνεις CHS, ακόμα κι αν η κάνναβη σε βοηθούσε παλαιότερα με την όρεξη ή τη ναυτία.

Μην αγνοείς τα σημάδια. Πολλοί άνθρωποι με CHS περνούν χρόνια σε έναν κύκλο χρήσης, εμετών, νοσηλειών και λάθος διαγνώσεων, πριν εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματος. Η κατανόηση και η πλήρης αποχή είναι η αρχή της αποκατάστασης.

Το CHS είναι ένα παρεξηγημένο και υποδιαγνωσμένο σύνδρομο, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, ακόμα και σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις λόγω αφυδάτωσης. Η ενημέρωση του κοινού, των θεραπευτών και των γιατρών είναι απαραίτητη για την αναγνώριση και σωστή διαχείριση του φαινομένου.

Για τους υποστηρικτές της θεραπευτικής ή υπεύθυνης χρήσης της κάνναβης, η αναγνώριση του CHS δεν μειώνει την ευρύτερη θεραπευτική χρήση του φυτού. Αντιθέτως, βοηθά στον εντοπισμό των περιπτώσεων όπου η χρήση γίνεται προβληματική και επιτρέπει τη χάραξη ασφαλέστερων πλαισίων κατανάλωσης.

Πηγές: